مروزه جايگاه آسانسور ها در جهان و در صحنه زندگي روزمره افراد ديگر يك كالا و وسيله نقليه عمودي محسوب نميشود. افزايش جمعيت جهان توسعه شگفت آور شهرها تولد و تكامل آسانسورهاي مدرن و پيچيده ساخت آسمانخراش ها و بلند مرتبه هاي عظيم و برج هاي نمادين سر به فلك كشيده كشورها رشد رفاه فردي و اجتماعي و…همه و همه دست به دست يكديگر داده و اين وسيله پيچيده تكنولوژي را به تلفيقي از مجموعه فن آوري هاي نوين امروزي تبديل نموده است.

رعايت استاندارد هاي ساخت نصب بهره برداري و نگهداري و مهمتر از آنها افزايش دانش عمومي و تخصصي در خصوص استانداردهاي اين وسيله ضروري رفاهي ضمن تاثيرگذاري بر جلوگيري از بروز حوادث ووقايع گوناگون مي تواند موجب ارتقاء كيفي و ايمني آن در كليه زمينه ها گرديده و نيز بر افزايش آرامش و آسايش خاطر كاربران تاثير گذار باشد. در اين خصوص نكات پيش رو به تعدادي از مهمترين اين مسايل اشاره خواهد داشت.

1-در ساختمان هاي بيش از 3 طبقه يا حد اكثر طول مسير حركت 9 متر تعبيه آسانسور الزامي است.

2-در ساختمانهاي 8 طبقه يا با طول مسير حركت 28 متر و بيشتر بايد حداقل 2 آسانسور تعبيه گردد.(حتي اگر از نظر تئوري يكي كافي باشد)

3- در كليه ساختمانها ي با طول مسير حركت بيش از 28 متر حداقل يك آسانسور مناسب حمل بيمار (برانكاربر) ضروريست.

4- در بيمارستانهاي بيش از يك طبقه وجود حداقل يك آسانسور تخت بر اجباري است.(در صورت وجود سطح شيبدار اين الزام منتفي است.)

5- محل استقرار آسانسور بايد طوري باشد كه حداكثر پياده روي از در ورودي ساختمان يا آپارتمان براي سوار شدن در هر طبقه 45 متر باشد.

6-در صورتي كه آسانسورها سه دستگاه يا كمتر باشد میتوان آنهارا مجاور يكديگر نصب نمود.

7-در صورتيكه آسانسورها بيش از سه دستگاه باشد بهتر است الف-در دو نقطه متفاوت نصب شوند.ب- در دو گروه روبروي هم قرار بگيرند.

8- عبور هيچ وسيله اي غير از تجهيزات خود آسانسور ها از داخل چاه آسانسور مجاز نمي باشد.

9-در ساختمانهاي داراي برق اضطراري بايد حداقل يك آسانسور بتواند به انتخاب از برق اضطراري تغذيه شود اين سيستم بايد به طور خودكار فعال شود.

10-نصب دستگيره در داخل كابين در ارتفاع 90 سانتيمتر و روي يكي از ديوارها و به فاصله 2 سانتيمتر از بدنه كابين توصيه مي شود.

11-نصب دستگيره اي بر روي يكي از ديواره هاي كابين ترجيحا در عقب با سطحي صاف و با فاصله اي حداقل 20 ميليمتر از ديواره و ارتفاع 90 سانتيمتر از كف كابين الزامي است.

12- ارتفاع دكمه زنگ اخبار و دكمه توقف اضطراري كه پايين ترين دكمه ها هستند 89 سانتيمتر و بالا ترين دكمه ها نبايد بيش از 137 سانتيمتر از كف ارتفاع داشته باشند. حداقل فاصله اين كليدها از ورودي كابين 40 سانتيمتر است.

13-زنگ اخبار آسانسور بايد مجهز به باطري قابل شارژ باشد و حتي المقدور امكان نصب زنگ كمكي در اتاق نگهباني نيز فراهم گردد.

14-در حالت كاركرد عادي باز كردن دز طبقه و يا هر يك از لته ها (در مورد درهاي چند لته اي)نبايد امكان پذير باشد مگر آنكه كابين در حالت توقف بوده و يا در حال رسيدن به نقطه توقف در منطقه بازشوي درب باشد.

15- تغيرات اساسي در آسانسور ها در صورتيكه منجر به :

    الف-تغيير محل

    ب- تغيير سرعت

    ج-تغيير ظرفيت آسانسورها گردد بايد با رعايت مقررات مبحث 15 وزارت مسكن و شهر سازي معاونت نظام مهندسي و اجراي ساختمان انجام گيرد.

16- در صورتيكه فقط يك آسانسور براي ساختماني پيش بيني شود اين آسانسور بايد با ظرفيت حداقل 630 كيلوگرم (هشت نفره) و سرعت مجاز حداقل 63/0 متر بر ثانيه انتخاب گردد.

17-در ساختمانهايي با ارتفاع 28 متر و بيشتر استفاده از سيستم كنترل آتش نشان در آسانسورها الزامي است.

18- ابعاد چاه آسانسورهاي كششي بايد متناسب با:

    الف- ظرفيت آسانسور

    ب- نوع دربها

    ج- سرعت آسانسور پيش بيني گردد.

19-براي سيستم برق آسانسورها مطابق استاندارد (مبحث طرح و اجراي تاسيسات برقي ساختمانها نشريه 1-110 )بايد اتصال زمين مناسب در نظر گرفته شود(چاه ارت يا ميله ارت)

20-تعريف بالا سري(Overhead):فاصله قائم كف بالاترين توقف تا زير سقف چاه آسانسور را بالا سري گويند.

21- تعريف عمق چاه(pit):فاصله قائم بين كف پايين ترين توقف تا كف چاه آسانسور راپيت يا چاهك گويند.

22- طول مسير حركت(travellength):ارتفاع بين كف طبقه اصلي ورودي تا كف بالاترين طبقه توقف آسانسور گويند.

23-در استفاده از آسانسورهاي گروهي عمق چاهك مشترك (pintمشترك)و حداقل بالاسري مشترك(overheadمشترك)آسانسورها برابر است با عمق چاهك و بالا سري سريعترين آسانسور در گروه.

24-هر چاه بايد داراي ديواره هاي بدون وزنه و كف و سقف باشد. تنها چاه هاي باز مجاز عبارتند از:

    الف-محل نصب دربهاي طبقات

    ب- محل درهاي بازرسي و اضطراري چاه و دريچه هاي بازديد

    پ- دريچه ها

ي خروج گاز و دود در هنگام آتش سوزي

    ت- دريچه هاي تهويه

    ث- سوراخ هاي باز دائمي بين چاه آسانسور و موتور خانه يا اطاق هاي فلكه

حالت خاص:

چنانچه در مواقع آتش سوزي در ساختمان چاه آسانسور نقشي در كمك به گسترش آتش و دود به ساير طبقات نداشته باشد موارد زير مجاز ميباشد.

    الف- حد اقل ارتفاع ديوارهاي قابل دسترسي افراد به جز سطوح ورودي چاه در ارتفاع بالاتراز 5/2 متر باشد.

    ب- براي ديوارهاي سطوح ورودي چاه در ارتفاع بالاتراز 5/2 متري تر از طبقه مي توان به جاي ديوار كامل از ديوارهاي مشبك كه ابعاد سوراخ هاي آن نبايد

        (به طور افقي يا عمودي)از 75 ميليمتر بيشتر باشد استفاده نمود.

25-دماي نرمال محيط داخلي موتور خانه آسانسور بايد بين 5 و 40 درجه سانتيگراد ثابت نگه داشته شود.

26-ترجيحا در زير چاه هاي آسانسور نبايد فضايي قابل دسترسي افراد وجود داشته باشد چنانچه اين فضا زير چاهك در دسترس اشخاص قرار داشته باشد كف چاهك بايد تحمل حداقل N/m5000 را داشته و هم چنين يكي از دو شرط زير را داشته باشد:

    الف- يا ستوني صلب و محكم از زير ضربه گير وزنه تعادل به زمين محكم وصل شود و يا

    ب- وزنه تعادل به پاراشوت (ترمز ايمني)مجهز باشد.

27- در مورد سيم بكسل حداقل نسبت بين قطر فلكه ها (هرز گرد يا فلكه هاي اصلي به قطر سيم بكسل بايد 25 باشد.

28-در صورتيكه سرعت اسمي آسانسور بيش از 5/2 متر بر ثانيه باشد بايد طناب هاي جبران كننده به همراه فلكه هاي كششي بكار رود و نيز شرايط زير بر قرار باشد:

    الف-كشش طناب ها بايد توسط نيروي جاذبه انجام گيرد.

    ب- كشش بايد با يك وسيله ايمني برقي كنترل شود.

    پ- نسبت بين قطر واقعي قرقره ها و قطر نامي طناب هاي جبران كننده بايد حداقل 30 باشد.

29- هنگاميكه سرعت اسمي آسانسور از 5/3 متر بر ثانيه تجاوز كند علاوه بر شرايط قبلي وجود يك وسيله ضد پيچش طناب ها ضروري است (antirebound device)عملكرد اين وسيله ضد پيچش به اين ترتيب خواهد بود كه با بكار انداختن وسيله ايمني برقي مشروح در بند 28 موتور اصلي آسانسور را متوقف نمايد.

30-قطر اسمي طناب هاي فولادي بايد حداقل 8 ميليمتر باشد.

31-مقاومت كششي تارهاي تشكيل دهنده رشته ها بايد داراي مقادير زير باشد:

    الف-براي طناب هاي فولادي داراي رشته هايي با مقاومت يكسان 1570 نيوتن بر ميليمتر مربع يا 1770 نيوتن بر ميليمتر مربع

    ب-براي طناب هاي فولادي كه رشته هاي آنها داراي دو نوع كشش هستند N/mm1370 براي تارهاي بيروني و N/mm1770 براي تارهاي دروني

32-سرهاي انتهايي طناب هاي فولادي بايد بايد به كابين وزنه تعادل و يا نقاط آويز با كمك يكي از روش هاي زير و يا با هر سيستم مشابه به ديگري كه داراي ايمني معادل اين روشها باشد متصل مي شود.

    1- قلابي پر شده از فلز يا رزين

    2- قلاب گوه اي خود سفت شو (بادامكي)

    3- بست

    4- قلاب با دست تابيده شده

    5- قلاب با بست فلزي استوانه اي و يا هر سيستم مشابه.

33- حداقل بارگسيختگي سيم بكسل فولادي:عبارتست از حاصل ضرب مربع قطر اسمي سيم بكسل فولادي (بر حسب متر مربع) و مقاومت كششي اسمي سيم ها برحسب N/mm

34- جهت جلوگيري از صدمات وارده به بدن خارج شدن سيم بكسل ها از داخل شيارها و وارد شدن اشياء خارجي بين شيارها و سيم بكسل ها فلكه هاي هرز گرد و رانشي داخل چاه بايد مجهز به حفاظ ايمني باشد.

35-باز و بسته بودن اين حفاظ فقط در شرايط زير مجاز است:الف-تعويض طناب هاي فولادي ب)تعويض فلكه ها ج)تراش مجدد

36-سرعت عملكرد گاورنر وزنه تعادل بايد از سرعت عملكرد گاورنر كابين بيشتر باشد اختلاف سرعت عملكرد نبايد از 10% بيشتر شود.

37-جهت چرخشي ، با توجه به چگونگي عملكرد ترمز ايمني بايد روي فلكه گاورنر علامت گذاري شود.

38- گاورنر بايد توسط طناب فولادي كه قابليت انعطاف زيادي دارد حركت داده شود.

39- مقدار باري كه باعث پارگي طناب فولادي خواهد شد بايد با ضرايب ايمني حداقل 8 برابر نيروي كششي ايجاد شده هنگام عملكرد گاورنر مصاحبه گردد.

40- حداقل قطر طناب فولادي گاورنر بايد 6 ميليمتر باشد.

41-نيروي كششي طناب فولادي گاورنر هنگام عملكرد بايد دست كم از يكي از دو قطر زير كه بزرگ تر است كمتر نباشد:

    الف)300 نيوتن يا

    ب)دو برابر مقدار نيرويي كه براي درگيري ترمز ايمني نياز است.

42-نسبت بين قطر واقعي فلكه گاورنر به قطر اسمي طناب طناب فولادي آن بايد حداقل 30 باشد.

43-پارگي يا شل شدن طناب فولادي گاورنر بايد توسط و سيله برقي ايمني موجب توقف موتور محرك آسانسور شود.

44- درهاي بازرسي:بايد داراي حداقل ارتفاع 74 متر و حداقل پهناي 6/0 متر باشد.

درهاي اضطراري: بايد داراي حداقل ارتفاع8/0 متر و حداقل پهناي 35/0 متر باشد.دريچه هاي بازديد: : بايد داراي حداكثر ارتفاع5/0 متر و حداكثر پهناي 5/0 متر باشد.

45-جهت بازشوي درهاي بازرسي درها اضطراري و دريچه هاي بازديد نبايد به سمت داخل چاه باشد.

46- درها و دريچه ها بايد به قفل كليددار مخصوص مجهز باشند كه بتوانند بدون كليد مجددا بسته و قفل شوند درهاي بازرسي و اضطراري حتي اگر قفل باشند بايد از داخل چاه بدون كليد باز شوند.

47- شدت روشنايي مناسب دائمي كف موتور خانه حداقل 200 لوكس وروشنايي مناسب چاه آسانسور توسط يك لامپ در 5/0 متري بالا ترين و پايين ترين نقاط چاه و در ميان چاه نيز در هر 7 متري يك لامپ نصب شود.

48-شدت روشنايي (لوكس) محل كليد هاي فرمان و كف داخل كابين 50 لوكس است. شدت روشنايي در نزديكي در طبقه ورود به آسانسور و در كف آن بايد حداقل 50 لوكس باشد.

49-ميانگين سرعت بسته شدن لته هاي در بايد كمتر ازm/sec3/0 (در ساختمان هاي مسكوني)و در ساير محل ها m/sec5/باشد.

50-فاصله بين كابين و متعلقات آن با وزنه تعادل و متعلقات آن در داخل چاه آسانسور حداقل 5 سانتيمتر است.

51-فاصله افقي كابين و قاب وزنه و متعلقات آن با ديوار چاه و موانع احتمالي داخل آن بايد حداقل 5 سانتيمتر باشد.

52- سقف كابين آسانسور بايد تحمل وزن حداقل دو نفر (با متوسط وزن 75 كيلوگرم)را داشته باشد.

53-در جلو آستانه كابين بايد صفحه اي قائم جهت جلو گيري از ورود پا به زير كابين با ارتفاع حد اقل 75 سانتيمتر و لبه شيبدار 10 سانتيمترنصب شود.

54-كليه سيم كشي هاي داخل چاه آسانسور و موتور خانه بايد داخل لوله يا كانال هاي مخصوص انجام گيرد.

55-كليد هاي توقف اضطراري (كليد قارچي)بايد در چاهك روي سقف كابين و داخل كابين ها بدون در تعبيه گردد.

56- هنگام عملكرد ترمز ايمني مجموعه وزن كابين خالي بعلاوه 25/1 برابر ظرفيت نامي آن با سرعتي معادل 15/1 برابر سرعت نامي بايد تجربي متوقف نمود.

57- سطح داخلي چاه در سمت درهاي كابين اگر برجستگي داشته باشد (ساختمان يا سازه اي )بايد با زاويه 60 درجه نسبت به افق پوشانيده شود.

58- در صورت قطع مدار تغذيه آسانسورها از تابلوي برق نبايد روشنايي چاه و موتورخانه و پريزهاي برق قطع شود.

59- حداقل فضاي چاهك (pin)بعد از برخورد كابين يا وزنه تعادل با ضربه گيرهاي ته چاه بايد حداقل 50 سانتيمتر ارتفاع و به ابعاد 100×50×50 سانتيمتر باشد.

60-حداقل فضاي باز در جلوي تابلوي كنترل آسانسور 70 سانتيمتر است.

61- حداقل فضاي باز در اطراف تجهيزات در حال چرخش 60 سانتيمتر است.

62- حداقل فضاي باز در اطراف تجهيزات ثابت 50 سانتيمتر است.

63- حداقل ارتفاع موتورخانه از محل استقرار ماشين آلات 180 سانتيمتر است.

64- حداقل ارتفاع از روي قطعات در حال چرخش تا زير سقف موتور خانه 30 سانتيمتر است.

65- در صورت وجود اختلاف ارتفاع بين سطوح داخل موتورخانه بيش از 50 سانتيمتر سطح بالاتر بايد با نرده مخصوص محصور شود و نردبان يا پلكان بايد نصب گردد.

66-بازشوي در موتورخانه آسانسور بايد به سمت بيرون و با ابعاد حداقل 90×190 سانتيمتر باشد.

67-براي جلوگيري از سقوط اجسام به داخل چاه آسانسور مانعي به ارتفاع 5 سانتيمتر بايد در اطراف مجاري يا بازشوي هاي كف موتورخانه ايجاد شود.

68-نصب قلاب سقف موتورخانه (يا موتوريل) الزامي است.

69- نصب بازشوي 60×60 سانتيمتر (دريچه اضطراري) در زير سطح سقف زير چاه و يا يكي از ديواره هاي چاه از فضاي موتورخانه با بازشويي به سمت بيرون چاه و قفل دار الزامي است.اين بازشوها نبايد در سمت وزنه تعادل باشد.

70-زاويه انحراف مجاز آسانسورها از محور قائم حداكثر 15 درجه است.

71- كابين تا هنگامي كه زبانه قفل كننده حداقل به اندازه 7 ميليمتر با لنگه در درگير نشده نبايد قادر به حركت باشد.

72- ارتباط بين يكي از اجزاي اتصال (كنتاكت‌)كه مدار را قطع ميكند و وسيله اي كه به طور مكانيكي قفل ميشود بايد مستقيم ساده و حفاظت شده اما قابل تنظيم باشد.

73-در مورد دربهاي لولايي قفل بايد نزديكترين فاصله ممكن به لبه هاب عمودي بسته شو در عمل نمايد به طوريكه حتي اگر درها افت يا نشت پيدا كنند صحيح عمل كند.

74-ارتفاع مفيد داخل كابين بايد حداقل 195 سانتيمتر باشد. ارتفاع مفيد ورودي هاي كابين براي استفاده كننده ها بايد حداقل 195 سانتيمتر باشد.

75-رواداري (تلورانس)توقف كابين از سطح تراز ورودي نبايد 20- ، 20+ ميليمتر بيشتر شود.

76- در صورتيكه ترمز ايمني آسانسور از نوع تدريجي باشد هنگامي كه كابين با بار اسمي سقوط نمايد ميزان متوسط شتاب كند شونده بايد بين 2gnو 7gnباشد.

77-ترمز ايمني (پاراشوت)ترجيحا بايد در پايين ترين قسمت كابين نصب شود.

78- هنگامي كه ترمز ايمني عمل مي نمايد و بار (در صورت وجود) به طور يكنواخت توزيع شده باشد كف پايين آسانسور نبايد بيش از 5% از حالت عادي شيب پيدا كند.

79- وسيله ايمني برقي باد روي كابين نصب شود تا هنگامي كه ترمز ايمني كابين در گير شود موتور اصلي را به محض درگيري و يا قبل از عملكرد ترمز ايمني متوقف نمايد.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *