استاندارد آسانسورهای بدون موتورخانه (MRL)

انجام تعمیرات یا بازرسی
انجام تعمیرات یا بازرسی از پنج موقعیت در آسانسورهای بدون موتورخانه ممکن است:

از طریق دریچه‌هایی که در بیرون چاه برای دسترسی به ماشین‌آلات تعبیه شده است؛
از طریق سقف کابین؛
از طریق دریچه‌های دیواره کابین؛
از طریق کف چاهک؛
از طریق کفی (Platform).
لزوم انجام آزمون‌ها از بیرون چاه
اگر چه انجام تعمیرات و بازرسی از طریق پنج موقعیت فوق مقدور است؛ اما انجام عملیات نجات اضطراری و کلیه آزمونهای دینامیکی (مانند آزمایش ترمز، آزمایش تراکشن، آزمایش پاراشوت، آزمایش ضربه گیر یا آزمون‌های وسایل محافظت در برابر ازدیاد سرعت هنگام صعود) باید از بیرون چاه امکان‌پذیر باشد.

دسترسی از بیرون بدون وارد شدن به چاه
دسترسی به ماشین‌آلات درون چاه از یک فضای کاری بیرون چاه باید دارای شرایط زیر باشد:

الف) ابعاد کافی برای انجام کارهای لازم از طریق درب یا دریچه را دارا باشد

ب) تا حد امکان کوچک باشد تا از سقوط به درون چاه جلوگیری شود

پ) به طرف داخل چاه باز نشود

ت) قفل کلیدخور داشته باشد به طوریکه بستن و قفل کردن آنها بدون کلید ممکن باشد

ث) مجهز به یک وسیله برقی ایمنی برای کنترل حالت قفل بودن باشد

ج) بدون منفذ بوده و مقاومت مکانیکی آن تابع الزامات مربوط به درب‌های طبقات باشد و با قوانین محافظت در برابر آتش سوزی برای ساختمان مذکور مطابقت داشته باشد.

انجام تعمیر یا بازرسی از طریق سقف کابین
در جاهایی که کارهای تعمیر و نگهداری یا بازرسی ماشین‌آلات از درون کابین یا از روی سقف آن انجام می‌شود، لازم است موارد زیر اعمال شود.

الف) از همه حرکت‌های خطرناک کابین باید توسط وسیله‌ای مکانیکی (Park Plate/Fix Plate) جلوگیری شود؛

ب) از همه حرکت‌های کابین با استفاده از وسیله برقی ایمنی (میکروسوییچ) باید جلوگیری شوند، مگر آنکه وسیله مکانیکی در حالت غیر فعال قرار گرفته باشند.

پ) در حین عملکرد این وسیله باید امکان اجرای عملیات تعمیر و نگهداری و ترک محل کار به طور ایمن وجود داشته باشد.

انجام تعمیر یا بازرسی از طریق دریچه‌های دیوار کابین
در صورتی که درب و/یا دریچه‌های بازرسی در دیواره کابین قرار داشته باشند، باید

الف) ابعاد کافی برای انجام کارهای لازم از طریق این دربها و دریچه‌ها وجود داشته باشد

ب) تا حد امکان کوچک باشد که از سقوط به درون چاه جلوگیری شود

پ) به طرف بیرون کابین باز نشود

ت) قفل کلیدخور داشته باشد به طوری که بستن و قفل کردن آنها بدون کلید ممکن باشد

ث) مجهز به یک وسیله برقی ایمنی (میکروسوییچ) برای کنترل حالت قفل بودن باشد

ج) بدون روزنه و منفذ بوده و از نظر مقاومت مکانیکی تابع الزامات مربوط به دیواره کابین باشد.

شرایط حرکت کابین با دریچه باز
در صورتی که لازم باشد حرکت کابین از داخل آن با دریچه بازرسی باز صورت گیرد، شرایط زیر باید تامین گردد:

الف) جعبه رویزیون باید نزدیک دریچه بازرسی و در دسترس قرار داشته باشد

ب) کلید رویزیون درون دیواره کابین باید میکروسوییچ دریچه را غیر فعال نماید

پ) جعبه رویزیون درون کابین باید تنها در دسترس فرد مسئول داخل کابین باشد، مثلا پشت درب یا دریچه بازرسی قرار داشته باشد

ت) اگر کوچکترین اندازه بازشوها بیش از ۲/۰ متر باشد، باید فاصله افقی بین لبه بیرونی باز شو دیواره کابین با تجهیزات نصب شده در چاه در جلو بازشو حداقل ۳/۰ متر باشد.

انجام تعمیر یا بازرسی از طریق چاهک
در صورتی که تعمیر و نگهداری یا بازرسی ماشین‌آلات از چاهک انجام شود لازم است شرایط زیر تامین شود:

الف) باید وسیله‌ای فراهم شده باشد که تا ظرفیت نامی آسانسور و با سرعتی حداکثر تا سرعت نامی آن، کابین آسانسور را به صورت مکانیکی طوری متوقف نماید که حداقل فاصله ۲ متر بین کف فضای کاری و پائین ترین قسمت کابین تامین شود. شتاب حرکت کند شونده این وسیله مکانیکی نباید از مقدار ایجاد شده توسط ضربه گیر بیش تر شود.

ب) این وسیله مکانیکی باید قادر به متوقف نگهداشتن کابین باشد

پ) این وسیله مکانیکی می‌تواند به طور دستی یا خودکار عمل نماید

ح) برگشت آسانسور به حالت کارکرد عادی باید فقط با استفاده از عملکرد یک وسیله برقی که سیستم را مجددا آماده به کار می‌نماید در خارج از چاه که فقط افراد مسئول به آن دسترسی دارند، انجام شود (مثلا داخل تابلو قفل شده قرار داشته باشد).

انجام تعمیر یا بازرسی از طریق کفی
در صورتی که تعمیر و نگهداری یا بازرسی ماشین‌آلات باید از طریق کفی انجام گیرد:

الف) این کفی باید به طور دائمی استقرار یافته باشد.

ب) اگر کفی در مسیر حرکت کابین قرار دارد، باید قابل جمع شدن باشد.

در صورتی که تعمیر و نگهداری یا بازرسی ماشین‌آلات از طریق کفی‌ای انجام می‌شود که در مسیر حرکت کابین، وزنه تعادل یا وزنه بالانس قرار دارد:

الف) کابین باید با استفاده از وسیله مکانیکی (مطابق با بند ۶-۴-۳-۱ الف و ب) متوقف باشد.

ب) در مواقعی که به حرکت کابین نیاز می‌باشد، مسیر حرکت کابین باید با متوقف کننده‌های قابل حرکت محدود شود به طوریکه کابین در وضعیت‌های زیر متوقف شود:

حداقل دو متر بالاتر از کفی چنانچه کابین در جهت پائین به سوی آن حرکت می‌کند؛
زیر کفی مطابق بند ۵-۷-۱-۱- ب، پ و ت چنانچه کابین در جهت بالا به سوی آن حرکت می‌کند.
شرایط کفی
الف) قادر به تحمل وزن دو نفر در هر قسمت باشد، به طوری که وزن هریک معادل ۱۰۰۰ نیوتن در سطح ۲/۰ متر در ۲/۰ متر وارد شود و تغییر شکل دائمی در آن رخ ندهد. در صورتی که کفی برای حمل وسایل سنگین در نظر گرفته شده باشد ابعاد آن باید متناسب با آنها بوده و دارای مقاومت مکانیکی برای تحمل بارهای وارده توسط این وسایل باشد.

ب) مجهز به یک نرده مطابق بند ۸-۱۳-۳ باشد.

پ) به نحوی تجهیز شود که شرایط زیر را تامین نماید:

ارتفاع پله بین سطح کفی و تراز دسترسی از ۰٫۵ متر بیشتر نباشد.
عبور یک توپ به قطر ۰٫۱۵ متر از هر فاصله بین کفی و آستانه در دسترسی امکان‌پذیر نباشد.
فاصله افقی هر شکاف بین لنگه کاملا باز درب طبقات و لبه کفی از ۰٫۱۵ متر تجاوز نکند. مگر آنکه تمهیدات اضافی برای جلوگیری از سقوط به درون چاه آسانسور در نظر گرفته شود.
همچنین هر کفی جمع شو باید:
الف) به وسیله ایمنی برقی مطابق بند ۱۴-۱-۲ مجهز باشد که موقعیت کفی را هنگام جمع شدن کامل کنترل نماید.

ب) به وسایلی مجهز باشد که آن را در وضعیت کار یا خروج از وضعیت کاری قرار دهد. این عملیات باید از طریق چاهک یا وسایلی که خارج از چاه قرار گرفته اند و تنها افراد مسئول به آن دسترسی دارند، ممکن شود.

اگر دسترسی به کفی از طریق درب طبقات نمی‌باشد، باید باز شدن درب دسترسی هنگامیکه کفی در موقعیت کاری (موقعیت فعال کفی) نمی‌باشد، غیر ممکن باشد و یا به عنوان راه حل جایگزین وسایلی فراهم شود که از سقوط افراد به درون چاه جلوگیری گردد.
عملکرد متوقف‌کننده‌های قابل حرکت
عملکرد متوقف‌کننده‌های قابل حرکت، باید از بیرون چاه امکان پذیر بوده و به موارد زیر مجهز باشند:

الف) ضربه‌گیر

ب) یک میکروسوییچ که فقط زمانی به کابین اجازه حرکت دهد که متوقف کننده‌ها در وضعیت جمع شده باشند

پ) یک وسیله ایمنی برقی که چنانچه کفی در حالت باز باشد, فقط در صورتی به کابین اجازه حرکت داده شود که متوقف کننده‌ها در حالت کاملا باز قرار داشته باشند.

در صورتی که لازم باشد حرکت کابین آسانسور از روی کفی انجام شود، باید یک وسیله کنترل و بازرسی (جعبه رویزیون)برای استفاده از روی کفی وجود داشته باشد
هنگامی که متوقف‌کننده (های) قابل حرکت در وضعیت فعال می‌باشند، حرکت الکتریکی کابین باید تنها از طریق وسیله (های) کنترل و بازرسی (جعبه رویزیون) امکان‌پذیر باشد
حداکثر بار مجاز بر روی کفی باید ذکر شود.

تابلوهای بیرون موتورخانه
در صورتی که وسائل عملکردهای اضطراری و آزمون در داخل اتاقک ماشین‌آلات محافظت نشده باشند، باید توسط یک پوشش مناسب محصور شوند به طوری که:

الف) به طرف داخل چاه باز نشوند

ب) قفل کلیدخور داشته باشد به طوریکه بستن و قفل کردن آن بدون کلید هم ممکن باشد.

همچنین در تابلو باید امکانات زیر فراهم شده باشد:

الف) ابزارهای نجات اضطراری به همراه سیستم ارتباط داخلی کابین و موتورخانه که برق آن توسط باتری کمکی تامین می‌گردد.

ب) تجهیزات کنترل که امکان اجرای آزمون‌های دینامیکی را فراهم سازند

پ) مشاهده مستقیم سیستم محرکه آسانسور یا وسائل نمایشگری که موارد زیر را نشان دهد:

جهت حرکت کابین
رسیدن به منطقه بازشوی قفل
محدوده سرعت کابین آسانسور.

دو مورد قابل توجه در آسانسورهای بدون موتورخانه
الف) محل نصب درها یا دریچه ها

حداقل راه‌های عبوری که طبق مقررات ساختمان ضروری است، نباید با باز شدن درب یا دریچه آسانسور که بر اساس دستورالعمل‌های نگهداری در فضای کاری خارج از چاه آسانسور به کار می‌رود مسدود گردد.

ب) فضای بالای موتور

حداقل فاصله قائم آزاد در بالای قطعات دوار بدون حفاظ سیستم محرکه باید ۳/۰ متر باشد. اگر این فاصله کمتر از ۳/۰ متر باشد باید پوششی در جهت محافظت از جراحت بدنی تعبیه گردد.