اینکه آپارتمان‌ها تبدیل به یکی از عناصر اصلی زندگی شهری شده‌اند و اصولا همه‌گیر شدن ساختمان‌های بلندمرتبه مدیون وجود آسانسورهاست. شاید برای یک ساختمان سه یا چهار طبقه ضرورت وجود آسانسور چندان حس نشود (هر چند این روزها در این ساختمان‌ها هم وجود آسانسور حیاتی است) اما مطمئنا در آپارتمان‌هایی با تعداد طبقات بالا، نبود آسانسور امری غیر منطقی به نظر می‌رسد.
با این حال آسانسور یک وسیله است و همه وسیله‌ها روزی با نقص روبهرو شده یا خراب می‌شوند. اما این موضوع زمانی مشکل‌آفرین است که این نقص هنگام حضور افراد در داخل آسانسور رخ دهد. گیر کردن در آسانسور شاید کابوس بسیاری از ما باشد. به خصوص که ممکن است داستان‌های عجیب و غریبی هم در این مورد خوانده یا شنیده باشیم. در این مطلب می‌خواهیم تمامی زوایای این اتفاق را با هم بررسی کرده و بر این ترس غلبه کنیم.
چرا آسانسورها گیر می‌کنند؟
گیر کردن آسانسورها رایج‌ترین نقصی است که از آن‌ها دیده می‌شود، اما خودِ گیر کردن نقص اصلی نیست. در واقع زمانی که اخلالی در سیستم حرکتیِ آسانسور به وجود می‌آید ترمزش فعال شده و کابین آسانسور را در موقعیت فعلی‌اش نگه می‌دارد. پس گیر کردن آسانسور به نوعی واکنش سیستم برای حفاظت از سرنشینان کابین در مقابل اخلال در سیستم محرک آسانسور است.
اما این اخلال به سه دلیل عمده اتفاق می‌افتد:
قطع شدن ناگهانی برق: این اتفاق می‌تواند به خاطر اخلال در خدمات شرکت برق، خطای انسانی یا بلایای طبیعی رخ دهد.
استفاده نادرست از آسانسور: زمانی که مسافران سیستم الکتریکی یا مکانیکی آسانسور را به طریقی دستکاری می‌کنند، مثلا بیش از ظرفیت آسانسور سوارش می‌شوند یا در را به زور باز نگه می‌دارند و مواردی از این دست می‌تواند منجر به اخلال در سیستم آسانسور و متوقف شدن آن شود.
نقص مکانیکی و الکتریکی: آسانسور مانند هر وسیله الکتریکی و مکانیکی ممکن است با نقص روبهرو شود که اگر این اتفاق حین خدمت‌رسانی رخ دهد برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار کابین متوقف می‌شود.
اگر گیر کردن آسانسور به خاطر قطع شدن ناگهانی برق باشد و آسانسور شما به سیستم برق اضطراری مجهز باشد هیچ جای نگرانی نیست. چون آسانسور از برق اضطراری استفاده کرده و شما را در اولین طبقه پیاده می‌کند. بنابراین اگر قصد ساخت آپارتمان دارید، هنگام خرید آسانسور می‌توانید مجهز بودن به سیستم برق اضطراری را به عنوان یک معیار در نظر بگیرید.
در مورد ظرفیت آسانسور هم ذکر یک نکته ضروری است. در محاسبات و طراحی آسانسورها وزن هر انسان را معادل ۷۵ کیلوگرم در نظر می‌گیرند. پس اگر در آسانسور به جای ظرفیت مجاز تعداد افراد مجاز نوشته شده بود می‌توانید با ضرب آن در عدد ۷۵ وزن مجاز را محاسبه کنید. سعی کنید هرگز بیش از ظرفیت مجاز آسانسور را پر نکنید.
جدای از قطع ناگهانی برق، یکی از دلایل توقف ناگهانی آسانسورها سوار شدن افراد بیش از ظرفیت آن‌هاست.
هنگام گیر کردن در آسانسور چه کنیم؟
گیر کردن در آسانسور بی‌شک تجربه‌ای دلهره‌آور است. حبس شدن در اتاقکی کوچک در میان زمین و هوا می‌تواند هر انسانی را وحشت‌زده کند. اما مهم‌ترین نکته هنگام گیر کردن در آسانسور این است که خونسردی خود را حفظ کنید. البته این توصیه‌ای بی پایه و اساس نیست، زیرا وقتی که در آسانسور گیر کرده‌اید چیزی برای ترسیدن وجود ندارد.
می‌ترسید اکسیژن تمام شود و خفه شوید؟ ترستان بیهوده است. دیوارهای کابین آسانسور در مقابل هوا به طور کامل ایزوله نیست. این یعنی که هوا مطمئنا راهش را به کابین پیدا می‌کند و هرگز با مشکل کمبود اکسیژن روبهرو نمی‌شوید.
می‌ترسید کابین سقوط کند؟ باز هم ترستان بیهوده است. سیستم ترمز اضطراری آسانسور سیستمی مکانیکی است و از کار نخواهد افتاد. سیم بکسل‌هایی که جابه‌جایی آسانسور را امکان‌پذیر می‌کنند نیز بسیار محکم هستند. هنگام طراحی این سیم‌ها ضرایب اطمینان بالایی برایشان در نظر گرفته می‌شود و امکان پاره شدنشان چیزی نزدیک به صفر است.
می‌ترسید چراغ‌های کابین خاموش شوند؟ باز هم نیازی به ترس نیست. سیستم روشنایی اکثر آسانسورها موقع گیر کردن نیز همچنان کار می‌کند، حتی اگر جریان برق قطع شده باشد.
هنگام گیر کردن در آسانسور از تمام شدن اکسیژن و خفه شدن نترسید! چون دیوارهای کابین در مقابل هوا کاملا ایزوله نیستند.
پس آرامش خودتان را حفظ کنید. اگر افراد دیگری هم در آسانسور با شما هستند و ترسیده‌اند، با دلیل و منطق آرامشان کنید. قدم بعدی هنگام گیر کردن در آسانسور ارتباط با افراد خارج از کابین است. بعضی از آسانسورها تلفن اضطراری دارند و می‌توانید از آن استفاده کنید.
بقیه آسانسورها زنگ خطر دارند که با فشردن آن در کل ساختمان صدای زنگ پیچیده و اهالی را مطلع می‌کند. اما اگر هیچ‌کدام آن‌ها کار نکرد می‌توانید دست به دامن تلفن همراهتان شوید. اگر هم تلفنتان آنتن نمی‌داد سعی کنید داد بزنید و به در بکوبید تا کسی صدایتان را بشنود.
وقتی که توانستید با کسی ارتباط برقرار کنید باید وضعیت خودتان را به او اطلاع دهید. بگویید چند نفر در کابین هستند، بین کدام طبقات گیر کرده‌اید و آیا کسی از افرادِ گیر کرده بیماری قلبی دارد یا خیر.
سه نکته را فراموش نکنید: اول اینکه هنگام گیر کردن در آسانسور سعی کنید باتری گوشی‌تان را الکی هدر ندهید تا اگر نیاز به تماس با بیرون داشتید به کمبود باتری بر نخورید. نکته دوم و مهم این است که به هیچ‌وجه سعی نکنید از داخل درها را به زور باز کنید.
ممکن است این کار شما باعث شود دیگر نتوان کابین را حرکت داد و تیم نجات با مشکل روبهرو شود. سومین نکته هم این است که به هیچ وجه سعی نکنید خودتان را از دریچه فوقانی آسانسور بیرون بکشید. قهرمان‌بازی مال فیلم‌هاست؛ اگر سعی کنید اینگونه خودتان را نجات دهید ممکن است دچار برق‌گرفتگی شوید و حتی جانتان را از دست بدهید.تا رسیدن تیم نجات کف کابین بنشینید تا اگر کابین ناگهان دوباره حرکت کرد تعادلتان را از دست ندهید.
در صورت گیر کردن در آسانسور ، سعی نکنید از دریچه فوقانی کابین بیرون بروید. این کار نه تنها کمکی به شما نمی‌کند بلکه می‌تواند منجر به برق‌گرفتگی‌تان هم بشود.
افراد بیرون از آسانسور چه باید کنند؟
اگر شما یکی از افرادی باشید که صدای کمک خواستن آدم‌های گیر کرده در آسانسور را شنیده‌اید چه باید بکنید؟ خب قدم اول باز هم حفظ آرامش است. ابتدا شرح حال افراد گیر کرده را بگیرید. اگر احیانا از افراد داخل کابین کسی بیماری قلبی دارد و حالش خوب نیست سریعا اورژانس را خبر کنید. در غیر این صورت ببینید که کابین هم‌تراز با طبقه متوقف شده یا بین طبقات گیر کرده است.
اگر کابین هم‌تراز با طبقه متوقف شده باشد می‌توانید با کمک کلیدهای اضطراری که معمولا دست مدیر ساختمان و یکی دو همسایه دیگر است در را باز کنید تا افراد بیرون بیایند.
اگر کابین بین طبقات گیر کرده بهتر است به آتش‌نشانی زنگ بزنید. ماموران آتش‌نشانی خیلی زود در محل حاضر می‌شوند و با آموزش‌هایی که دیده‌اند افراد را نجات می‌دهند.
اما اگر در موقعیتی هستید که نمیتوان تا رسیدن ماموران آتش‌نشانی صبر کرد، مثلا ساختمان آتش گرفته و امکان خفگی افراد داخل کابین وجود دارد، باید خودتان دست به کار شوید و کابین را با یکی از طبقات هم‌تراز کنید. ابتدا کلید اصلی برق را قطع کنید و بعد به موتورخانه بروید. زمانی که قسمت‌های رنگ‌خورده سیم بکسل با قسمت‌های رنگ‌خورده پایه موتور گیربکس هم‌سطح باشد یعنی کابین در تراز یکی از طبقات است.
برای رسیدن به چنین وضعیتی با یک دست اهرم ترمز روی موتور گیربکس را فشار دهید و با دست دیگر فلکه دستی روی موتور را در جهتی بچرخانید که راحت‌تر می‌چرخد. اگر سرعت چرخش زیاد شد با شل کردن اهرم ترمز سرعتش را کم کنید. تا رسیدن به وضعیت هم‌تراز شدن قسمت‌های رنگی سیم بکسل و قسمت‌های رنگی پایه موتور گیربکس این کار را ادامه دهید و بعد اهرم ترمز را رها کنید تا کابین متوقف شود.
حالا از سوراخ چاه موقعیت کابین را پیدا کرده و به آن طبقه بروید. با کلید اضطراری در را باز کنید و افراد را نجات دهید. توصیه می‌کنیم فقط در شرایط اضطرار خودتان به نجات افراد داخل کابین اقدام کنید. در غیر این صورت کار را به ماموران آتش‌نشانی بسپارید.
اگر کابین در تراز طبقات گیر کرده به کمک کلید اضطراری که در اختیار مدیر ساختمان است در کابین را باز کنید. در غیر این صورت با آتش‌نشانی تماس بگیرید.
دوربین، یک ابزار احتیاطی
تعبیه دوربین برای کابین آسانسور می‌تواند کاری مناسب باشد. بسیاری از آسانسورها سیستم هشدار اضافه وزن ندارند و هر چقدر هم بارشان کنید به هر زور و زحمتی که شده راه می‌افتند، اما به احتمال زیاد در وسط راه گیر می‌کنند. اگر کابین به دوربین مجهز باشد نگهبان ساختمان می‌تواند کنترل کند که کسی بیش از حد مجاز بار سوار آسانسور نکند.
چه مواقعی بی‌خیال آسانسور شویم؟
در موارد زیر اصلا از آسانسور استفاده نکنید:
هنگامی که نقص فنیِ هر چند کوچکی در سیستم آسانسور مشاهده شده. تا زمان برطرف شدن این نقص توسط تعمیرکار سعی کنید به خودتان زحمت داده و از پله‌ها رفت و آمد کنید.
هنگام آتش‌سوزی
بعد از زلزله. پس از زلزله باید سیستم آسانسور بررسی شود تا صحت کارآیی‌اش تایید شود.
بازرسی آسانسورها
برای جلوگیری از مشکلات آسانسورها باید به صورت دوره‌ای از آسانسور و تجهیزات آن بازدید کرد. بر اساس مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان این بازدیدها باید حداقل ماهانه باشند و در آن کلیه قطعات و تجهیزات چه برقی و چه مکانیکی بازدید شده و گزارش بازدید در پرونده نگهداری ساختمان ثبت شود.
اگر حین بازدید مشخص شد که قطعه یا قطعاتی نیاز به تعمیر، تنظیم یا تعویض دارند وظیفه این کار بر عهده مسئول نگهداری ساختمان است. تا زمانی که این کار انجام نشده دستگاه باید خاموش شود. مسئول نگهداری ساختمان باید با نصب اطلاعیه روی تمام درهای آسانسور خارج از سرویس بودن دستگاه را به اطلاع استفاده‌کنندگان برساند و از یک تعمیرکار بخواهد تا به مشکل رسیدگی کند.
بر اساس مبحث بیست و دوم مقررات ملی ساختمان علاوه بر بازدیدهای ماهانه توسط تعمیرکار ، آسانسورها باید سالانه توسط بازرسان ذی‌صلاح بازرسی شوند. بازرسان مجوز خود را از سازمان ملی استاندارد دریافت می‌کنند و فهرستی از آن‌ها در وب‌سایت این سازمان وجود دارد.
هرچند که این موارد در قانون آمده اما معمولا افراد آن را جدی نمی‌گیرند. ولی بهتر است برای حفظ سلامت خود و خانواده‌تان هم که شده از مدیر ساختمان بخواهید شرایط بازرسی‌های ماهانه آسانسور توسط تعمیرکار و بازرسان ذی‌صلاح را فراهم کند.
در همین رابطه بخوانید:
توصیه‌هایی برای نگهداری و تعمیر خانه
بر اساس قوانین ملی ساختمان آسانسور باید ماهانه توسط تعمیرکار و سالانه توسط بازرس ذی‌صلاح بازدید شود.
چه زمانی احساس خطر کنیم؟
نقص‌های آسانسور همیشه بی‌هوا و بدون اخطار قبلی رخ نمی‌دهد. گاهی نشانه‌هایی هر چند کوچک می‌تواند خبر از نقصی بدهد که ممکن است به نتایج بدتری منجر شود.اگر درهای آسانسور قبل از رسیدن کابین به طبقه باز می‌شود باید سریعا به تعمیرکار خبر دهید. این نقص را اصلا نباید نادیده گرفت چون می‌تواند به اتفاقات ناگواری ختم شود.
توقف آسانسور در موقعیتی بالاتر یا پایین‌تر از تراز طبقه نیز یکی از نشانه‌های نقص در سیستم آسانسور است و باید از یک تعمیرکار کمک بگیرید.اگر آسانسور بعضی طبقات را رد می‌کند یا صدای عجیب و غریبی از آن به گوش می‌رسد نیز بهتر است از یک تعمیرکار بخواهید نگاهی به آن بیندازد.
گیر کردن آسانسور می‌تواند به دلایلی مختلف از جمله قطع برق، نقص مکانیکی یا الکتریکی و یا استفاده نادرست رخ دهد.
مهم‌ترین مسئله هنگام گیر کردن در آسانسور حفظ آرامش است. آسانسور نه سقوط می‌کند و نه اکسیژن کابین تمام می‌شود.
باید سعی کنید به طریقی اهالی ساختمان را از گیر کردن خودتان در آسانسور مطلع کنید.
اگر بیرون از آسانسور هستید و کسی داخل آسانسور گیر کرده در صورتی که کابین هم تراز با طبقه است به کمک کلید اضطراری در کابین را باز کنید. در غیر این صورت به آتش‌نشانی زنگ بزنید.
حین آتش‌سوزی و بلافاصله بعد از زلزله از آسانسور استفاده نکنید.
بازرسی‌های ماهانه تجهیزات آسانسور توسط تعمیرکار و بازرسان ذی‌صلاح را جدی بگیرید.
بدون دیدگاه